Đái tháo đường (ĐTĐ) là tình trạng tăng đường huyết mạn tính đặc trưng bởi những rối loạn chuyển hóa carbonhydrat, có kèm theo rối loạn chuyển hóa lipid và protein do giảm tuyệt đối hoặc tương đối tác dụng sinh học của insulin và/hoặc tiết insulin.

    Đái tháo đường xếp thành 4 loại: ĐTĐ typ1, ĐTĐ typ2, ĐTĐ thai kỳ, ĐTĐ do khiếm khuyết gen. Nhưng hay gặp là ĐTĐ typ1 và typ2. Vậy thế nào gọi là typ 1, typ 2.

    ĐTĐ typ1: do tế bào tuyến tụy bị phá hủy gần như tuyệt đối, nên thiếu insulin tầm trọng

   ĐTĐ typ2: do kháng insulin đi kèm với thiếu hụt insulin tương đối.

Hiện nay một số tiêu chuẩn chẩn đoán Đái tháo đường được đánh giá theo khuyến cáo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ 2010. Để có được chẩn đoán chính xác, người bệnh nên làm các xét nghiệm sau:

1. HbA1c ≥ 6.5 % ( 47mmol/mol). Xét nghiệm nên được thực hiện tại phòng xét nghiệm sử dụng phương pháp chuẩn. Xét nghiệm HbA1c như là công cụ chẩn đoán và sàng lọc bệnh đái tháo đường. Trong nhiều năm, xét nghiệm HbA1c, giúp đánh giá mức độ glucose trung bình trong máu trong 2-3 tháng qua. HbA1c được sử dụng để theo dõi sự kiểm soát glucose ở những người đã được chẩn đoán bệnh đái tháo đường. Ban đầu HbA1c không được khuyến cáo dùng để chẩn đoán Đái tháo đường. Nhưng sau đó thấy tầm quan trọng của xét nghiệm này là đánh giá được trước đó nồng độ glucose trong máu có cao hay không, nên sau này được xếp là 1 trong 4 tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường.

2. Đường huyết đói ≥ 126mg/dl (7.0mmol/l) ( tùy theo loại máy đo mà có đơn vị khác nhau). Đường huyết đói được định nghĩa là đường huyết khi đo ở thời điểm nhịn đói ít nhất 8 giờ sau khi ăn.

3. Đường huyết 2 giờ ≥200mg/dl (11.1mmol/l) khi làm test dung nạp Glucose.

Test dung nạp glucose nên thực hiện theo mô tả của Tổ chức Y Tế thế giới, sử dụng dung dịch 75g glucose (XN này thường làm tại bệnh viện)

4. Bệnh nhân có triệu chứng cổ điển của tăng đường huyết hay tăng đường huyết trầm trọng kèm theo xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên ≥200mg/dl (11.1mmol/l). Trước đây, các xét nghiệm dựa trên việc đo lượng glucose trong huyết tương đã được sử dụng để phát hiện bệnh đái tháo đường ở những người không có triệu chứng. Các xét nghiệm này bao gồm: đo glucose huyết tương lúc đói, hoặc test dung nạp Glucose

Quan trọng là, xét nghiệm HbA1c để chẩn đoán bệnh đái tháo đường, nhưng có thể không thích hợp trong một số tình huống nhất định, ví dụ như xuất huyết nặng, mang thai, và thiếu máu.